Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε εκτενέστερα με τον εξοπλισμό και το που και πως θα καταφέρουμε να ξεγελάσουμε τα χταπόδια. Αλλά πρώτα από όλα ας ξεκαθαρίσουμε την σύγχυση που επικρατεί με τα διαφορετικά είδη χταποδιών που ζουν στις θάλασσες μας.
Το χταπόδι ανήκει στο γένος των μαλάκιων, στην κλάση των κεφαλόποδων και έχει οκτώ πλοκάμια, απ΄ όπου πήρε και το όνομά του. Διαθέτει σκληρό στόμα σαν ράμφος και σε αντίθεση με τα καλαμάρια και τις σουπιές, δεν έχει καθόλου όστρακο στο σώμα του. Ζει παντού στις ελληνικές θάλασσες από τους 10 πόντους νερό μέχρι πολλές εκατοντάδες μέτρα βάθος.
Το κοινό χταπόδι
Στη χώρα μας, συναντάμε συνήθως τρία είδη : το κοινό χταπόδι (οctopus vulgaris), το μοσχιό (eledome moschata) και τη μηλιδόνα ή μελιδόνα (eldome cirrhosa). Τα τρία είδη τα ξεχωρίζουμε από τα πλοκάμια τους. Το κοινό χταπόδι σε αντίθεση με τα άλλα δύο είδη έχει στα πλοκάμια του διπλή σειρά βεντούζες ενώ ο μοσχιός μονή σειρά βεντούζες και κοντά σε σχέση με το σώμα του πλοκάμια.
Ο μοσχιός με τα κοντά πλοκάμια και την μια σειρά βεντούζες
Η μηλιδόνα έχει πολύ μακριά πλοκάμια σε σχέση με το σώμα της, επίσης με μονή σειρά βεντούζες, τα οποία είναι πολύ μαλακά και κόβονται εύκολα. Μας ενδιαφέρει το κοινό χταπόδι για το νόστιμο κρέας του και όχι τα άλλα δύο είδη που δεν είναι τόσο γευστικά. Ψαρεύεται εύκολα και με πολλούς τρόπους είτε από βάρκα, είτε με ψαροτούφεκο, είτε από την ακτή.
Η μελιδόνα με τα μακριά και μαλακά πλοκάμια της
Εμείς θα ασχοληθούμε με το ψάρεμά του από την ακτή με καλάμι ή όπως το λένε στην μακρινή Ιαπωνία Tako Eging. Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά τι εξοπλισμό θα χρειαστούμε, πότε, που και πως θα το ψαρέψουμε.
Καλάμι & Μηχανισμός
Εξειδικευμένα καλάμια για την τεχνική του Tako έχουν σχεδόν όλες οι μεγάλες Ιαπωνικές εταιρίες στον κατάλογό τους που όμως δεν μπορούμε να τα βρούμε στην χώρα μας. Στην Ελληνική αγορά καθαρόαιμα καλάμαι Tako από την ακτή υπάρχουν μόνο από όσο γνωρίζω το MAJOR CRAFT SOLPARA TACO SPS-S7O2H για spinning μηχανισμό & το SOLPARA TACO SPS-B702H για baitcasting μηχανισμό που όμως δεν είναι τόσο διαδεδομένοι σαν μηχανισμοί στη χώρα μας. Στην κατοχή μου έχω το πρώτο με τεχνικά χαρακτηριστικά : Μήκος 7 Ft (2,13 m), Casting Weight 42 gr max & Line Weight PE 3-8.
Γενικώς τα “χταποδοκάλαμα” δεν είναι ιδιαίτερα μακριά σε μήκος (2-2,5 m), έχουν Moderate Fast δράση κορυφής η οποία χρειάζεται για να είμαστε σε άμεση και συνεχή επαφή με το τεχνητό μας. Έχουν ευαίσθητη μύτη ώστε να μας μεταδίδονται όλες οι πληροφορίες στο χέρι μας, πάρα πολύ δύναμη και ελκτική ικανότητα για να μπορούμε να ξεκολλάμε τα χταπόδια από το βυθό και τέλος blank που μπορεί να διαχειριστεί νήμα από ΡΕ 2,5 και πάνω.
Βέβαια, εάν δεν έχουμε τη δυνατότητα να αγοράσουμε ένα καθαρόαιμο Tako καλάμι, πιστεύω πως εάν έχουμε στην κατοχή μας ένα σπινοκάλαμο βαρύ με fast action δράση μήκους έως 2,7 m και δυνατότητα διαχείρισης νήματος ΡΕ 2,5 το ελάχιστον, ότι είναι μια χαρά, χωρίς όμως να το έχω δοκιμάσει.
Ο μηχανισμός που θα επιλέξουμε πρέπει κατ΄ αρχήν να ζυγίζει άψογα με το καλάμι σαν σύνολο, αφού στο συγκεκριμένο ψάρεμα έχουμε συνέχεια το καλάμι στο χέρι μας. Ένας μηχανισμός Heavy Spinning & Shore Jigging, 4000-6000 ( ανάλογα με την εταιρία), μεγάλης ελκτικής ικανότητας και με ρόλερ που διαχειρίζεται άψογα νήμα ώστε ν΄ αποφύγουμε τούφες και δυσάρεστες εκπλήξεις κατά τη διάρκεια του ψαρέματος, είναι ότι πρέπει. Η σχέση μετάδοσης του μηχανισμού δεν παίζει τόσο μεγάλο ρόλο αλλά συνήθως μηχανισμοί με αργή σχέση μετάδοσης έχουν μεγαλύτερη ελκτική ικανότητα.
Νήμα & Παράμαλλο
Η χρήση νήματος στο Taco Eging αποτελεί μονόδρομο επειδή όπως και στο Eging για καλαμάρια θέλουμε μηδενική ελαστικότητα για καλύτερη πλεύση το τεχνητού μας. Επίσης η μεγάλη αντοχή του νήματος θα μας επιτρέπει να κατεβούμε σε διάμετρο σε σχέση με την πετονιά επιτυγχάνοντας έτσι μακρύτερες βολές. Η διάμετρος του νήματος θα είναι πάντα μέσα στα όρια του καλαμιού μας και όχι κάτω από ΡΕ 2,5. Η προσωπική μου επιλογή είναι ΡΕ 3 οκτάκλωνο, αλλά και ένα τετράκλωνο νήμα αντίστοιχης διαμέτρου είναι μια χαρά με μεγαλύτερο πάντα κίνδυνο -αν δεν είναι καλής ποιότητας- για κάποια τούφα λόγω χειρότερης κατανομής στο μηχανισμό απ΄ ότι τα οκτάκλωνα.
Παράμαλλο θα χρειαστούμε οπωσδήποτε διότι το τεχνητό μας θα δουλεύει κοντά στον πυθμένα της θάλασσας και οποιαδήποτε τριβή σε αιχμηρές πέτρες ή άλλα αντικείμενα θα το αδυνάτιζε, καθιστώντας το έτσι ευάλωτο σε επικίνδυνο σημείο. Θα χρησιμοποιήσουμε λοιπόν παράμαλλο μήκους 1-1,5 μέτρο μήκος, διαμέτρου 0,45-0,60 mm και πάντα σε συνάρτηση με την αντοχή του νήματος μας. Δηλαδή αν το νήμα μας είναι 30 lb το παράμαλλο δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 25 lb αλλιώς σε πιθανά σκαλώματα του τεχνητού θα χάνουμε κάθε φορά και αρκετά μέτρα νήμα. Το παράμαλλο μας θα το συνδέσουμε στο νήμα με ένα κόμπο μικρό σε μέγεθος ώστε να μην βρίσκει αντίσταση στις βολές πάνω στα δακτυλίδια του καλαμιού. Ιδανικοί κόμποι για μένα είναι Tony Pena & Allbright. Στο μπροστά μέρος του παράμαλλου θα δέσουμε μια παραμάνα αντίστοιχης αντοχής για να αλλάζουμε ευκολότερα τα τεχνητά.
Γενικά περί Tako Egi Jigs
Οι περισσότερες μεγάλες Ιαπωνικές εταιρίες που κατασκευάζουν Egi Jigs (καλαμαριέρες) τα τελευταία χρόνια έχουν κατασκευάσει και Tako Egi Jigs που είναι αποκλειστικά για το ψάρεμα των χταποδιών. Οι διαφορές τους από τις κλασσικές καλαμαριέρες που όλοι γνωρίζουμε, εντοπίζονται στο μεταβαλλόμενο βάρος τους με την προσαρμογή βαριδιών στο μπροστά μέρος τους ή στο έρμα του τα οποία βάζουμε ανάλογα με το βάθος του τόπου όπου ψαρεύουμε. Άλλη διαφορά βρίσκουμε στα αρπάδια στο πίσω μέρος που είναι συνήθως μόνης σειράς με μεγαλύτερο μέγεθος και ενισχυμένα, λιγότερα σε αριθμό (μέχρι τέσσερα) και με κλίση μόνο προς τα πάνω και όχι περιμετρικά για λιγότερα σκαλώματα. Το βάρος τους των Tako Egi Jigs κυμαίνεται από 30 έως 50 γραμμάρια.
Τα χρώματα που μου δουλεύουν περισσότερο εκτός βέβαια από το λευκό που σχεδόν όλοι ξέρουμε πως μαγνητίζει τα χταπόδια είναι, με σειρά προσωπικής προτίμησης και εμπειρίας, το κίτρινο, πορτοκαλί, ροζ-φούξια, ασημί και ύστερα τα φυσικά χρώματα. Εκτός βέβαια από τα Tako Jigs που μπορούμε να προμηθευτούμε από το εμπόριο και είναι ελάχιστα στην Ελληνική αγορά, μπορούμε με σχετικά εύκολο τρόπο να κατασκευάσουμε και μόνοι μας μεταποιώντας καλαμαριέρες που ήδη έχουμε, μεγέθους 3, 3,5 και 4 Egi όπως φαίνεται στις παρακάτω φωτογραφίες. Αναλυτικότερα για την κατασκευή τους σε νέο άρθρο όπου θα σας εξηγήσουμε βήμα-βήμα την όλη διαδικασία.
Τόποι και ώρες ψαρέματος
Η επιλογή του τόπου που θα ψαρέψουμε δεν είναι δύσκολη υπόθεση. Όπως είπαμε και πριν τα χταπόδια τα συναντάμε παντού στις Ελληνικές θάλασσες από τα πολύ ρηχά νερά στην ακροθαλασσιά μέχρι τα πολύ βαθιά. Εκτός από τους τελείως αμμώδεις βυθούς που είναι ελάχιστα, μπορούμε να τα ψαρέψουμε στο εσωτερικό ή εξωτερικό τμήμα των λιμανιών, ειδικά αν έχουν μεγάλους ντόκους όπου ανάμεσα στις πέτρες φτιάχνουν το θαλάμι τους. Επίσης μπορούμε να τα ψαρέψουμε σε παραλίες με μεικτούς βυθούς (φυκιάδες με αμμόπλακες) και σ΄ όλη τη βραχώδη ακτογραμμή, με περισσότερο βέβαια ρίσκο να μας σκαλώσουν τα τεχνητά μας και να τα αποχαιρετήσουμε άδοξα.
Επίσης εάν παρατηρήσετε σε κάποια παραλία συνωστισμό από βάρκες τους χειμερινούς μήνες και σε σχετικά κοντινή απόσταση από την ακτή είναι σχεδόν βέβαιο ότι ψαρεύουν χταπόδια με "κολπάδα" και τότε έχετε βρει τον ψαρότοπό σας. Προσωπική μου επιλογή είναι οι μικτοί βυθοί με πολλές αμμόπλακες και διάσπαρτες ποσειδωνίες και οι βραχώδεις ακτές και όχι τα λιμάνια όπου επικρατεί συνωστισμός από ψαράδες και δεν μπορώ να ευχαριστηθώ το χόμπι μου. Όσον αφορά τις ώρες που θα τα ψαρέψουμε, αυτές είναι από νωρίς το πρωί με το πρώτο φως της ημέρας έως τις 11-12 το μεσημέρι και νωρίς το απόγευμα από τις 3-4 μέχρι να δύσει ο ήλιος όπου είναι πιο δραστήρια και έρχονται στα ρηχά προς αναζήτηση τροφής. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε πιθανότητες για κάποια επιτυχία το καταμεσήμερο ή αργά το βράδυ.
Τεχνική
Η τεχνική που θα χρησιμοποιήσουμε δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολη καθώς το χταπόδι είναι άκρως περίεργο και εξαιρετικά ατρόμητο όν και μπορεί να επιτεθεί σε οτιδήποτε πραγματικά του κινήσει την περιέργεια. Έτσι λοιπόν αφού πραγματοποιήσουμε τη ρίψη του τεχνητού στη θάλασσα θα παραμείνουμε με ανοιχτό το πικάπ του μηχανισμού μας, έως ότου αντιληφθούμε ότι το Tako Jig μας έφτασε στον πάτο. Τότε κλείνουμε το πικάπ και μαζεύουμε τα μπόσικα του νήματος. Αμέσως φέρνουμε το καλάμι σε όρθια θέση και πραγματοποιούμε 2-3 κοφτά τινάγματα με τη μύτη του καλαμιού, περιστρέφοντας παράλληλα τον μηχανισμό. Ακολουθεί παύση για κάποια δευτερόλεπτα και μετά το ίδιο 2-3 τινάγματα. Πάλι παύση και επαναλαμβάνουμε έως ότου το τεχνητό έρθει στην ακτή. Εναλλακτικά μπορούμε να σέρνουμε το τεχνητό μας στο βυθό και όχι στα μεσόνερα ή στην επιφάνεια γιατί είναι εξαιρετικά δύσκολο (σχεδόν απίθανο) να μας επιτεθεί το χταπόδι εκεί.
Αφού πραγματοποιήσουμε τη ρίψη του τεχνητού στη θάλασσα θα παραμείνουμε με ανοιχτό το πικάπ του μηχανισμού μας, έως ότου αντιληφθούμε ότι το Tako Jig μας έφτασε στον πάτο
Αφού προσελκύσουμε το χταπόδι με τα τινάγματα ή το σύρσιμο του τεχνητού μας, σε κάποια από τις παύσεις που θα κάνουμε, έρχεται συνήθως η επίθεση (strike) του χταποδιού. Τότε θα νοιώσουμε ένα σταθερό τράβηγμα στο καλάμι μας και είναι η στιγμή που πρέπει να καρφώσουμε με δύναμη και να αρχίσουμε αμέσως με σταθερή ανάκτηση να το φέρουμε προς την ακτή. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να δώσουμε μπόσικα στο νήμα μας γιατί υπάρχει η πιθανότητα το χταπόδι να προλάβει να βεντουζάρει σε κάποια κοντινή πέτρα και να μας κάνει τη ζωή δύσκολη. Άν όμως συμβεί αυτό τότε πρέπει να φανούμε ψύχραιμοι κ υπομονετικοί. Θα δώσουμε λίγα μπόσικα στο νήμα και θα περιμένουμε. Μόλις το χταπόδι νιώσει ασφάλεια θα ξεβεντουζάρει και θα κατευθυνθεί προς το θαλάμι του. Τότε εμείς πάλι θα αισθανθούμε να τεντώνει το νήμα και αμέσως θα προσπαθήσουμε να το σηκώσουμε από το βυθό και να το φέρουμε έξω.
Τελευταίο παρελκόμενο αλλά απαραίτητο
Η απόχη ή ο γάντζος είναι απαραίτητα για όλα τα ψαρέματα. Όπως μου είχε πει και ένας παππούς παλιά : “Χωρίς καλάμι μπορεί να πας για ψάρεμα, χωρίς απόχη-γάντζο ποτέ!”. Έτσι και για τα χταπόδια είναι ένα απαραίτητο αξεσουάρ ώστε να μπορέσουμε να το σηκώσουμε με ασφάλεια από την προβλήτα ή το ντόκο όπου ψαρεύουμε, είτε από κάποιο ψηλό βράχο. Προσωπική μου επιλογή είναι ο γάντζος διότι μεταφέρεται ευκολότερα και επειδή η συγκεκριμένη τεχνική δεν είναι στατική αλλά έχει πολύ περπάτημα σε δύσβατα τις περισσότερες φορές σημεία (βράχια). Καλό είναι λοιπόν να κάνουμε τη ζωή μας όσο πιο εύκολη γίνεται. Πιστεύω ότι πλέον είναι σε όλους αυτονόητο ότι τα μικρά άτομα του είδους που συχνά πιάνονται θα πρέπει να επιστρέφονται πίσω στη θάλασσα.
