του Βασίλη Κυρέζη
Ο φθορισμός ή φωσφορισμός αποτελεί ένα τεράστιο κεφάλαιο στο τομέα του Eging και ένα ιδιαίτερα χρήσιμο χαρακτηριστικό των καλαμαριέρων που βελτιώνει το ψάρεμα των κεφαλόποδων τόσο στην Άπω Ανατολή αλλά ακόμα περισσότερο στην Μεσόγειο. Αυτό συμβαίνει γιατί το eging πραγματοποιείται κατά κύριο λόγο τις «σκοτεινές» ώρες δηλαδή από το σούρουπο έως την αυγή. Λέμε κατά κύριο λόγο γιατί τα τελευταία χρόνια έχουν εισέλθει από την διώρυγα του Σουέζ αρκετοί λεσσεψιανοί μετανάστες ανάμεσα τους και το γνωστό σε όλους πια «σουπιοκαλάμαρο», που έχει κάνει την εμφάνισή του σε αρκετές νοτιοανατολικές περιοχές όπως η Κύπρος και η Κρήτη. Το συγκεκριμένο είδος μπορεί κάποιος να το ψαρέψει και κατά την διάρκεια της ημέρας από την ακτή!
ΛΙΓΟ ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Ας πούμε πρώτα λίγα επιστημονικά λόγια όσο βαρετά και να είναι για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα κάποιες έννοιες που θα μας απασχολήσουν στο παρακάτω κείμενο. Όπως για παράδειγμα τι είναι ο φθορισμός ή ο φωσφορισμός που πολλοί μπερδεύονται και πιστεύουν ότι είναι το ίδιο πράγμα.
Ο φθορισμός και ο φωσφορισμός είναι δύο έννοιες παρόμοιες αλλά διαφορετικές σύμφωνα με την φωταύγεια των υλικών, τις οποίες θα τις χρειαστούμε και τις δύο στο κεφάλαιο Glow.
Ο φωσφορισμός είναι η δυνατότητα ενός αντικειμένου (πχ μιας καλαμαριέρας) να απορροφάει φως από μια φωτεινή πηγή (πχ ένας φακός) και να το εκπέμπει στο ίδιο μήκος κύματος ακόμα και μετά την απομάκρυνση της εκάστοτε πηγής για ένα εύλογο χρονικό διάστημα.
Ενώ αντίθετα ο φθορισμός είναι η αντίδραση ενός αντικειμένου (καλαμαριέρας) με μια φωτεινή πηγή ώστε να εκπέμπει το ίδιο μήκος κύματος φωτός μόνο όμως όση ώρα δέχεται και όχι αφού απομακρυνθεί από την πηγή φωτός!
Η δεύτερη βαρετή επιστημονική έννοια που θα μας απασχολήσει μετά τα δύο αυτά φαινόμενα είναι η αίσθηση που γίνονται αντιληπτά, δηλαδή η όραση! Πάμε λοιπόν να δούμε πόσο διαφορετικά βλέπουμε εμείς από τα κεφαλόποδα.
Η πρώτη βασική διαφορά που έχει το ανθρώπινο μάτι από εκείνο των καλαμαριών είναι η αντίληψη των χρωμάτων. Εμείς αντιλαμβανόμαστε τα αντικείμενα και το περιβάλλον που βρισκόμαστε έγχρωμα ενώ τα καλαμάρια ασπρόμαυρα! Αυτό οφείλεται όπως ανακάλυψαν οι επιστήμονες στην έλλειψη κωννίων από το βολβό του ματιού τους, που είναι υπεύθυνα για την έγχρωμη εικόνα σε άλλους ζωντανούς οργανισμούς όπως εμείς. Παρόλα αυτά η συγκεκριμένη «δυσλειτουργία» μόνο μειονέκτημα δεν αποτελεί αλλά αντίθετα ένα μεγάλο πλεονέκτημα καθώς τους επιτρέπει να μπορούν να κυνηγούν ακόμα και σε μεγάλα βάθη όπου υπάρχει ελάχιστο φως και απουσία χρωμάτων!
Εκτός όμως από τα χρώματα τα μάτια μας έχουν και άλλη μια βασική διαφορά με αυτά των καλαμαριών. Έχουμε διαφορετικό οπτικό φάσμα ορατού φωτός! Το φάσμα φωτός ξεκινάει από την υπεριώδη ακτινοβολία και φτάνει μέχρι την υπέρυθρη. Διαβαθμίζεται με μονάδα μέτρησης το νανόμετρο ανάλογα με το μήκος κύματος που έχει. Έτσι λοιπόν εμείς βλέπουμε από την ιώδη ακτινοβολία, δηλαδή τα 400 νανόμετρα μέχρι την ερυθρή και τα 700 νανόμετρα. Τα καλαμάρια τώρα έχουν ακόμα μεγαλύτερο φάσμα ορατού φωτός και το μάτι τους κατεβαίνει ακόμα πιο χαμηλά στο φάσμα φωτός και μπορούν και βλέπουν και υπεριώδη ακτινοβολία. Η υπεριώδη ακτινοβολία χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες την UV-A (315-400nm), την UV-B (280-315nm) και την UV-C(40-280nm). Το μάτι των κεφαλόποδων μπορεί να διακρίνει της δύο πρώτες UV-A και UV-B καθώς η τρίτη UV-C είναι επικίνδυνη για όλους τους ζωντανούς οργανισμούς.
ΤΑ 4 ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ GLOW
Αφού λοιπόν κατανοήσαμε όλες αυτές τις «βαρετές» αλλά πολύ χρήσιμες επιστημονικές έννοιες για το ψάρεμά μας πάμε να αναλύσουμε ένα ένα τα τέσσερα διαφορετικά «glow» που θα συναντήσουμε στα τεχνητά δολώματα του eging, τις καλαμαριέρες!
GREEN GLOW ΤΟ ΚΟΙΝΟ
Το πιο κοινό φωσφόρισμα καλαμαριέρας εδώ και πολλές δεκαετίες είναι το γνωστό σε όλους μας πράσινο. Αυτό διαθέτουν οι περισσότερες καλαμαριέρες του εμπορίου από τις φτηνές κινέζικες μέχρι τις ακριβές γιαπωνέζικες. Το glow αυτό ανήκει στην κατηγορία του φωσφορισμού και εκπέμπει μετά την διέγερση από μια φωτεινή πηγή ένα ανοικτό πράσινο φως περίπου στα 530nm της στήλης του φάσματος. Σαν ιδιότητα είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στο ψάρεμά μας γιατί βοηθάει τα καλαμάρια να διακρίνουν την σιλουέτα της καλαμαριέρας μας ακόμα και σε ακραίες σκοτεινές συνθήκες, όπως επίσης και σε αρκετά θολά νερά ταυτόχρονα. Στο ψάρεμα του σουπιοκαλάμαρου βοηθάει και κατά την διάρκεια της ημέρας στα πολύ θολά νερά όμως, σύμφωνα με τους ειδικούς της Ιαπωνίας.
KEIMURA Ή UV «GLOW»
Το δεύτερο πιο κοινό «glow» που όμως στην πραγματικότητα δεν είναι λέγεται Keimura σύμφωνα με την Yamashita που το εφηύρε και το ένταξε πρώτη στη γκάμα της, ή UV που το λένε οι υπόλοιπες εταιρείες και είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα και ανήκει στο φαινόμενο του φθορισμού. Μια καλαμαριέρα λοιπόν με Keimura ή UV σώμα στην ουσία δεν φωσφορίζει αλλά μέσω μιας χημικής αντίδρασης με μια φωτεινή πηγή υπεριώδους ακτινοβολίας φθορίζει για όση ώρα φωτίζεται. Η μεγαλύτερη πηγή υπεριώδους ακτινοβολίας είναι ο ήλιος και οι UV καλαμαριέρες κατασκευάστηκαν κυρίως για ημερήσιο ψάρεμα με καθαρά νερά. Είναι όμως χρήσιμες σε εμάς που ψαρεύουμε νύχτα; Η απάντηση είναι ναι γιατί μπορούμε να βρούμε φωτεινές πηγές τις νυκτερινές ώρες όπως το φεγγάρι που έχει ποσοστό υπεριώδους ακτινοβολίας αφού είναι ετερόφωτο και αντανακλά την ακτινοβολία του ήλιου, και όσο τείνει προς την πανσέληνο το ποσοστό αυτό μεγαλώνει.
Μια ακόμα πηγή υπεριώδους ακτινοβολίας είναι τα τεχνητά φώτα (λιμάνια, φώτα δρόμου) αφού όλα περιέχουν ένα μικρό ποσοστό UV, με τα led να έχουν σαφές προβάδισμα.
Άρα λοιπόν οι UV-Keimura καλαμαριέρες μόνο άχρηστες δεν είναι για το ψάρεμα μας αλλά ιδιαίτερα αποτελεσματικές σε καθαρά νερά το τονίζουμε κατά την διάρκεια των ημερών κοντά στην πανσέληνο ή σε φωτισμένα μέρη.
490nm ή BLUE GLOW
Το 490 ή Blue Glow είναι το αποτέλεσμα των χρόνιων εργαστηριακών μελετών ποιας άλλης; Και πάλι της Yamashita!! Η επιστημονική της ομάδα ανακάλυψε ότι ο φωσφορισμός σε ένα συγκεκριμένο μήκος κύματος στα 490nm αυξάνει δραματικά την επιθετικότητα των καλαμαριών σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού και μέτριας διαύγειας των νερών. Αργότερα έβγαλαν και άλλες εταιρείες μπλε glow όπως η Duel που το ονομάζει 488 super blue και η DTD που όμως δεν ανακοινώνει σε τι νανόμετρα εκπέμπει. Αυτό που έχουμε παρατηρήσει εμείς είναι ότι πρόκειται για ιδανικό φωσφορισμό κατά την διάρκεια της νύχτας με όχι πολύ θολά νερά και ότι όντως τα καλαμάρια επιτίθονται πιο βίαια σε αυτές αφού δεν ήταν σπάνιο φαινόμενο να χτυπάνε σε τελείως σταματημένη καλαμαριέρα στο βυθό!
RED GLOW
Για το τέλος αφήσαμε το πιο σπάνιο Glow καθώς ελάχιστα μοντέλα βρίσκουμε με αυτό το φωσφορισμό ανάμεσα σε όλες τις εταιρίες. Παρ όλα αυτά υπάρχει πολλά χρόνια στην αγορά και δεν είναι κάτι νέο. Αυτός είναι ο κόκκινος φωσφορισμός, ο οποίος εκπέμπει περίπου στα 600nm. Είναι σπάνιος αλλά έχουμε στην κατοχή μας κάποια μοντέλα αρκετά χρόνια και τα συμπεράσματα που βγάλαμε είναι ότι μας βοήθησε κυρίως το βράδυ αλλά και το σούρουπο σε πολύ θολά νερά (πχ με έντονο νότια, μετά από βροχόπτωση), αλλά και σε μεγάλα βάθη!
Το γενικό συμπέρασμα λοιπόν που έχουμε καταλήξει είναι ότι το «glow» είναι ένα πολύ χρήσιμο χαρακτηριστικό για τις καλαμαριέρες ειδικά για τα νερά της Μεσόγειου όπου το ψάρεμα γίνεται σχεδόν αποκλειστικά τη νύχτα και ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν μας χρειάζονται και τα τέσσερα είδη στις κασετίνες μας!!!
