Κατηγoρίες πλευστότητας

Στο spinning χρησιμοποιούμε κυρίως σκληρά τεχνητά δολώματα τα οποία είναι γνωστά και ως hardbaits. Η ποικιλία των σκληρών τεχνητών δολωμάτων που θα συναντήσουμε στα καταστήματα με είδη αλιείας είναι πολύ μεγάλη και ίσως τα χάσει κανείς με μια πρώτη ματιά.

Για να μην χαθείτε σε ένα κυκεώνα διαφορετικών τεχνητών πρέπει να γνωρίζετε καταρχήν κάποια κοινά χαρακτηριστικά που ισχύουν για όλα ανεξαιρέτως. Τα χαρακτηριστικά αυτά θα τα βρούμε να αναγράφονται πάνω στην συσκευασία με την οποία διατίθενται και δεν είναι αλλά από το μήκος, το βάρος και η κατηγορία πλευστότητας του τεχνητού. Υπάρχει η περίπτωση σε κάποια συσκευασία να μην αναγράφεται ένα από τα παραπάνω αλλά συνήθως οι σοβαρές εταιρίες του χώρου δίνουν πλήρη στοιχεία, αναγράφοντας και τα τρία αυτά χαρακτηριστικά. Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με τις κατηγόριες πλευστότητας των σκληρών δολωμάτων που είναι ένα θέμα το οποίο έχει μπερδέψει κατά καιρούς όλους εμάς τους ψαράδες. Οι κατηγορίες αυτές είναι κυρίως τρεις και θα τις συναντήσουμε με τις αγγλικές ονομασίες Floating, Sinking και Suspending οι οποίες δίνουν την ιδιότητα στο τεχνητό μας του πλευστού, βυθιζόμενου και με ουδέτερη πλευστότητα αντίστοιχα. Αρκετά συχνά, ακόμα και αρθρογράφοι, μπερδεύουν αυτές τις κατηγορίες πλευστότητας με τους τύπους των σκληρών τεχνητών με αποτέλεσμα να δημιουργείται η λάθος εντύπωση ότι υπάρχουν π.χ. τα minnow, τα popper, τα sinking και τα floating! Ξεχάστε οτιδήποτε έχει να κάνει με τύπο τεχνητού και έχετε στο μυαλό σας τον εξής απλό κανόνα : κάθε τεχνητό έχει μια συγκεκριμένη πλευστότητα άσχετα τι τύπος είναι.

Μια σημαντική λεπτομέρεια

Αυτό που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε από την αρχή, προτού αναλύσουμε την κάθε κατηγορία πλευστότητας ξεχωριστά, είναι το γεγονός ότι οι ιδιότητες των τεχνητών ισχύουν μόνο όταν σταματήσουμε την πλεύση του τεχνητού. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να τις αντιληφθούμε απλώς αφήνοντας το τεχνητό στην επιφάνεια του νερού, περιμένοντας το να βυθιστεί ή να επιπλεύσει. Με το παραπάνω τρόπο μπορούμε να αντιληφθούμε μόνο την κατηγορία των βυθιζόμενων (sinking) τα οποία έχουν την ιδιότητα να βυθίζονται όταν τα αφήνουμε στην επιφάνεια του νερού. Ακόμα και αυτά όμως αν είναι πολύ μικρά σε βάρος και τα αφήσουμε απαλά στο νερό δεν θα βυθιστούν, οπότε καλό είναι να βγάλουμε από το μυαλό μας από την αρχή αυτή την διαδικασία αντίληψης των κατηγοριών πλευστότητας. Με λίγα λόγια όποτε μιλάμε για πλευστότητα πρέπει να φανταζόμαστε ένα τεχνητό το οποίο βρίσκεται σε κίνηση και ξαφνικά αυτή η κίνηση διακόπτεται. Η συμπεριφορά του τεχνητού μετά την ακινητοποίηση του, μας δείχνει και την κατηγορία στην οποία ανήκει.

-Επιπλέον (Floating)

Σε αυτή την κατηγορία βρίσκονται τα τεχνητά που όταν σταματήσουμε την πλεύση τους, ανεβαίνουν στην επιφάνεια. Αν ένα τεχνητό βρίσκεται σε αυτή την κατηγορία θα έχει τέτοια συμπεριφορά πάντα, άσχετα από το βάθος που έχει φτάσει κατά την διάρκεια της πλεύσης. Την ιδιότητα του επιπλέον (floating) θα την συναντήσουμε σε όλες τις κατηγόριες σκληρών τεχνητών δολωμάτων εκτός από τα τεχνητά που ανήκουν στην κατηγορία Lipless. Τα τεχνητά επιφάνειας surface και popper είναι επιπλέοντα (floating) και δεν αναγράφουν σχεδόν ποτέ την ιδιότητα τους αυτή αφού εννοείται. Υπάρχει βέβαια και μια εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα καθώς υπάρχει ένα πολύ σπάνιο μοντέλο popper το οποίο είναι βυθιζόμενο (sinking) και μάλιστα το αναγράφει. Όλα τα popper που κυκλοφορούν όμως στην ελληνική αγορά είναι επιπλέοντα και αυτό δεν είναι τυχαίο αφού η ιδιότητα αυτή είναι απαραίτητη για την καλή τους πλεύση. Η παραπάνω εξαίρεση έχει λόγο ύπαρξης αλλά δεν θα μας απασχολήσει περισσότερο επί του παρόντος.

- Βυθιζόμενο (Sinking)

Το τεχνητό το οποίο βυθίζεται μέχρι να ακουμπήσει στο βυθό, όταν σταματήσουμε την πλεύση, ανήκει στην κατηγορία των βυθιζόμενων (Sinking). Για να επιτευχθεί η ιδιότητα αυτή, ο κατασκευαστής ζυγίζει το τεχνητό τόσο ώστε το συνολικό του βάρος να είναι μεγαλύτερο από την άνωση του νερού. Έτσι αν πάρουμε δυο ίδια τεχνητά, που το ένα είναι βυθιζόμενο (Sinking) και το άλλο επιπλέον (Floating), και τα ζυγίσουμε σε μια ζυγαριά θα διαπιστώσουμε το εξής : το βυθιζόμενο (Sinking) είναι βαρύτερο από το επιπλέον (Floating) παρόλο που μοιάζουν σαν δυο σταγόνες νερό. Το παραπάνω γεγονός μπορούμε εύκολα να το διαπιστώσουμε απλώς κοιτώντας το αναγραφόμενο βάρος δυο ίδιων τεχνητών, με διαφορετική όμως πλευστότητα. Η κατηγορία βυθιζόμενο (Sinking) συναντάτε, επίσης, αρκετά συχνά σε όλες τις κατηγόριες σκληρών τεχνητών δολωμάτων.

-Ουδέτερης πλευστότητας (Suspending)

Η κατηγορία αυτή έχει δυο οντότητες : την θεωρητική και την πρακτική. Έτσι λοιπόν θεωρητικά όποιο τεχνητό φέρει την ένδειξη Suspending σημαίνει ότι εάν διακόψουμε την πλεύση του, αυτό θα παραμείνει στο βάθος που βρίσκεται χωρίς να ανεβαίνει προς την επιφάνεια ή να κατεβαίνει προς τον βυθό. Τα παραπάνω αφορούν την θεωρία γιατί στην πράξη τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Προτού περάσουμε στην πρακτική μεριά των πραγμάτων, καλό είναι να εξηγήσουμε που μας χρειάζεται μια τέτοια συμπεριφορά του τεχνητού. Πολλά από τα αρπαχτικά έχουν την τάση να ενεδρεύουν σε σημεία που δεν είναι ορατά από την λεία τους όπως βράχια, γωνίες λιμανιών ή καρίνες σκαφών. Έχει λοιπόν παρατηρηθεί ότι εάν περάσουμε το τεχνητό από μπροστά τους και το αφήσουμε επιδεικτικά στο σημείο της ενέδρας για λίγη ώρα, δίνουμε την ευκαιρία στο εκάστοτε αρπαχτικό για ένα εύκολο γεύμα. Για να επιτευχθεί το παραπάνω, το τεχνητό μας πρέπει να μπορεί να παραμένει στο ίδιο βάθος δηλαδή να έχει ουδέτερη πλευστότητα (Suspending). Εδώ πρέπει βέβαια να σημειώσουμε ότι η ακινησία μέσα στο νερό είναι κίνηση δηλαδή ένα ψάρι το οποίο βρίσκεται σε κάποιο βάθος και φαίνεται ακίνητο στα μάτια μας, στην πράξη κινείται για να διατηρήσει αυτή την στάση. Άρα παρόλο που εμάς, μας δίνεται η αίσθηση ότι το τεχνητό δεν «δουλεύει», συμβαίνει το αντίθετο.

Περί Suspending

Ας περάσουμε όμως στην πρακτική μεριά του θέματος που δεν είναι άλλη από το κατά πόσο ένα τεχνητό ουδέτερης πλευστότητας (Suspending) παραμένει στο βάθος που είχε πριν σταματήσουμε την πλεύση. Δυστυχώς κανένα τεχνητό της αγοράς δεν είναι ουδέτερης πλευστότητας, όσο και αν αυτό υποστηρίζεται από τις εταιρίες κατασκευής και θα εξηγήσουμε αναλυτικά το γιατί. Η κάθε εταιρία

κατασκευάζει ένα τεχνητό ουδέτερης πλευστότητας με βάση τις συνθήκες εργαστηρίου που αυτή επιλέγει. Συνήθως η διαδικασία αυτή γίνεται σε μικρές δεξαμενές με γλυκό νερό και με συγκεκριμένη θερμοκρασία νερού. Εκεί το τεχνητό ζυγίζεται ώστε να επιτευχθεί η ουδέτερη πλευστότητα. Όταν όμως το τεχνητό αυτό βρεθεί σε άλλες συνθήκες τότε χάνει την ουδέτερη πλευστότητα του και τις περισσότερες των περιπτώσεων γίνεται επιπλέον (Floating). Οι παράγοντες που επηρεάζουν την πλευστότητα του τεχνητού είναι η θερμοκρασία και η πυκνότητα του νερού. Όσο μεγαλύτερη είναι η πυκνότητα του νερού τόσο πιο γρήγορα το τεχνητό ανεβαίνει στην επιφάνεια ενώ όσο πιο μεγάλη είναι η θερμοκρασία του νερού τόσο πιο πολύ μεγαλώνει η πυκνότητα του με αποτέλεσμα να χάνεται πάλι η ουδέτερη πλευστότητα του τεχνητού. Αν μέσα σε αυτά προσθέσουμε την αλατότητα της θάλασσας που μεγαλώνει την πυκνότητα του νερού τότε κανένα τεχνητό ουδέτερης πλευστότητας δεν μπορεί να παραμείνει σε οποιοδήποτε βάθος. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι ακόμα και οι επαγγελματίες αγωνιζόμενοι των γλυκών νερών του εξωτερικού, να ζυγίζουν τα τεχνητά τους σε πισίνες όπου η θερμοκρασία του νερού μπορεί να μεταβληθεί εύκολα με τεχνητά μέσα. Εκεί άνετα επιτυγχάνεται η ουδέτερη πλευστότητα ανάλογα τις συνθήκες που θα συναντήσουν στον αγώνα.

Τα τεχνητά ουδέτερης πλευστότητας (Suspending) έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη των ψαράδων των γλυκών νερών και κερδίζουν συνεχώς έδαφος στην θάλασσα όπου όμως επιβάλλετε η επέμβαση του ψαρά στο τεχνητό. Η επέμβαση αυτή μπορεί να επιτευχθεί απλώς αλλάζοντας κρικάκια και σαλαγκιές αλλά καλό είναι να γίνει στα σημεία που έχει τοποθετηθεί το έρμα του τεχνητού. Το τελευταίο βρίσκεται σε διαφορετικά σημεία κατά μήκος του τεχνητού και τα σημεία αυτά ποικίλουν ανάλογα την εταιρία. Ένας σχετικά εύκολος τρόπος για να ζυγίσουμε το τεχνητό μας είναι να προσθέσουμε μια ποσότητα νερού, με την βοήθεια μιας σύριγγας, στον εσωτερικό θάλαμο του τεχνητού. Το δύσκολο στο συγκεκριμένο εγχείρημα είναι να βρούμε την ποσότητα που θα είναι ικανή να κρατήσει το τεχνητό μας στο βάθος πλεύσης του. Για να κλείσουμε την τρύπα θα χρειαστούμε μια εποξική κόλλα, δυο συστατικών, που να είναι κατάλληλη για αυτή δουλειά.

Το μεγάλο ερώτημα

Σίγουρα όλοι αναρωτιέστε ποια είναι η ουσία και η χρησιμότητα των κατηγοριών πλευστότητας. Γιατί να αγοράσετε ένα τεχνητό επιπλέον και γιατί να μην αγοράσετε ένα τεχνητό βυθιζόμενο; Οι διαφορετικές κατηγόριες πλευστότητας χρησιμεύουν μόνο αν θέλουμε να επιτύχουμε διαφορετικές τεχνικές πλεύσεως του τεχνητού μας. Οι τεχνικές πλεύσεως όμως είναι ένα θέμα που δεν θα ασχοληθούμε εδώ και δεν γίνεται να το αναλύσουμε εάν δεν γίνουν κατανοητές οι κατηγόριες πλευστότητας. Για κάποιον που απλώς ρίχνει και σέρνει συνεχόμενα ένα τεχνητό μέχρι την ακτή, στο μόνο πράγμα που μπορεί να τον βοηθήσει η κατανόηση των κατηγόριων πλευστότητας είναι το γεγονός ότι εάν επιλέξει από δυο ίδια τεχνητά διαφορετικών όμως κατηγόριων, το βυθιζόμενο (Sinking) τεχνητό μπορεί να επιτύχει πιο άνετες και μακρινές βολές αφού θα είναι σίγουρα πιο βαρύ από το επιπλέον (Floating). Η πλεύση του τεχνητού θα είναι ίδια ενώ το βάθος πλεύσης δεν αλλάζει δραματικά σε συνεχόμενη πλεύση δηλαδή πλεύση χωρίς κανένα σταμάτημα.

Υποκατηγορίες πλευστότητας

Στο παραπάνω κείμενο αναλύσαμε τις κυρίες κατηγορίες πλευστότητας, τις οποίες συναντάμε πιο συχνά πάνω στις συσκευασίες των σκληρών τεχνητών δολωμάτων. Πέρα από αυτές τις κατηγορίες μπορεί να συναντήσετε αναγραφόμενες, κάποιες άλλες υποκατηγορίες που μπορεί να σας μπερδέψουν. Αυτέςείναιοιεξής :

-Slow Floating

-Slow Sinking

-Medium Sinking

-Fast Sinking

Προτού αναφερθώ σε κάθε μια ξεχωριστά πρέπει να καταλάβετε ότι αυτές οι υποκατηγορίες δεν περιγράφουν μια καινούργια κατηγορία πλευστότητας αλλά περιγράφουν μια ιδιότητα του τεχνητού σε σχέση πάντα με κάποια άλλα τεχνητά αντίστοιχου μεγέθους και ιδιότητας. Για παράδειγμα το τεχνητό που αναγράφει την ένδειξη Slow Floating στην ουσία ανήκει στην κατηγορία επιπλέον (Floating), απλά η ένδειξη αυτή μας περιγράφει ότι αναδύεται πιο αργά στην επιφάνεια από ότι ένα αντίστοιχου μεγέθους τεχνητό που φέρει την ιδιότητα επιπλέον (Floating). Άρα για να κατανοήσουμε αυτές τις υποκατηγορίες πρέπει πάντα να έχουμε κάποιο άλλο τεχνητό με την αντίστοιχη ιδιότητα και μέγεθος ως μέτρο σύγκρισης. Επειδή όπως καταλαβαίνετε αυτό δεν είναι εύκολο για κάποιον που τώρα ξεκινάει το spinning, αν είστε ένας από αυτούς, θεωρήστε ότι όποιο τεχνητό αναφέρει αυτές τις υποκατηγορίες είναι ένα "αποτυχημένο" τεχνητό ουδέτερης πλευστότητας (Suspending) που βυθίζεται ή επιπλέει πιο αργά από τα επιπλέοντα ή βυθιζόμενα τεχνητά. Εξαίρεση αποτελούν μόνο τα τεχνητά που αναγράφουν την ένδειξη "Fast Sinking" που σημαίνει ότι τα συγκεκριμένα βυθίζονται πολύ πιο γρήγορα από ότι τα αντίστοιχου μεγέθους βυθιζόμενα (Sinking) τεχνητά. Τέλος μπορεί να συναντήσετε σε τεχνητά αμερικάνικης προέλευσης την ένδειξη "Tracdown", η οποία δεν σημαίνει τίποτα άλλο εκτός από ότι το τεχνητό είναι βυθιζόμενο (Sinking).

Πληροφορίες της συσκευασίας

Το βάρος και το μήκος μας δίνονται ώστε να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το μέγεθος του τεχνητού. Καλό είναι να έχουμε σημειωμένο κάπου στην θήκη μας το βάρος του τεχνητού γιατί αυτό χρησιμεύει όταν πρέπει να κυνηγήσουμε ψάρια που βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση. Με αυτόν τον τρόπο εύκολα μπορούμε με μια ματιά να δούμε πιο τεχνητό είναι πιο βαρύ άρα και πιο κατάλληλο για να φτάσουμε τα ψάρια.

Εάν το βάρος δεν αναγράφεται στην συσκευασία τότε αναγκαστικά θα πρέπει να βρούμε ένα τρόπο να το ζυγίσουμε σε κάποια ηλεκτρονική ζυγαριά ακρίβειας ή να συμβουλευτούμε κάποιο κατάλογο της εταιρίας, με την ελπίδα ότι εκεί θα αναγράφετε. Επίσης κάποια τεχνητά αναφέρουν το βάρος σε μονάδες αγγλοσαξονικού συστήματος, οπότε πρέπει να κάνουμε την μετατροπή.

Για το μήκος του τεχνητού αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι τεχνητά με ίδιο βάρος και διαφορετικό μήκος έχουν διαφορετική αεροδυναμική κατά την ρίψη. Το μακρύτερο τεχνητό έχει πάντα χειρότερη αεροδυναμική από κάποιο πιο κοντό. Τα λεγόμενα «κοντόχοντρα» τεχνητά μας διευκολύνουν περισσότερο στην μακρινή ρίψη.

Τέλος σε κάποιες συσκευασίες θα συναντήσετε να αναγράφετε το μέγιστο βάθος πλεύσης του τεχνητού. Η μορφή που θα συναντήσουμε το μέγιστο βάθος πλεύσης αποτελείται συνήθως από δυο τιμές όπως για παράδειγμα 3,9-4,5 m. Βλέποντας αυτές τις δυο τιμές πρέπει να γνωρίζουμε ότι είναι μετρήσεις των εταιριών γίνονται κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Η ταχύτητα πλεύσης και η διάμετρος της πετονιάς (ή πιο σωστά το βάρος της πετονιάς) είναι δυο από τους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν την τιμή του μέγιστου βάθους. Σαν αποτέλεσμα των παραπάνω είναι οι αναγραφόμενες τιμές πολλές φορές να μην επιβεβαιώνονται κατά την χρήση στις δικές μας συνθήκες. Επίσης, πολλές φορές το αναγραφόμενο βάθος πλεύσης ενδιαφέρει όσους κάνουν συρτή από σκάφος όπου εκεί τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά αφού ένα τεχνητό το οποίο σε εμάς κατεβαίνει το πολύ ένα μέτρο, στην συρτή, ο ψαράς μπορεί να το κατεβάσει πολύ περισσότερο.

Μονάδα μέτρησης oz

Πολλές εταιρίες που απευθύνονται σε αγγλοσαξονικές χώρες χρησιμοποιούν σαν μονάδα μέτρησης το oz, το οποίο παρουσιάζεται σε κλασματική μορφή. Γενικά το μετρικό σύστημα κάποιον χωρών δημιουργεί πρόβλημα όχι μόνο σε εμάς αλλά και σε πολλές άλλες χώρες. Η καλύτερη λύση θα ήταν να αναγράφουν οι εταιρίες, τουλάχιστον τις δυο γνωστότερες μονάδες μέτρησης δηλαδή το oz και τα γραμμάρια. Επειδή αυτό δεν συμβαίνει, πρέπει να μετατρέπουμε μόνοι μας τα oz σε γραμμάρια και τα πράγματα θα ήταν εύκολα, αν δεν αποφάσιζαν κάποιες εταιρίες να τα δυσκολέψουν και άλλο. Η αντιστοιχία του oz με το γραμμάριο είναι : 1 oz = 28,37 gr. Ο δεκαδικός αυτός αριθμός οδήγησε κάποιες εταιρίες στην εύκολή λύση της στρογγυλοποίησης δηλαδή κάνανε τις μετατροπές με βάση την αντιστοιχία : 1 oz = 30 gr. Το αποτέλεσμα αυτής της πράξης ήταν να έχουμε τεχνητά τα οποία αναφέρουν το ίδιο βάρος σε μονάδα μέτρησης oz αλλά διαφορετικό με μονάδα μέτρησης το γραμμάριο. Βέβαια οι αποκλίσεις είναι μικρές αλλά αναφέρω τα παραπάνω ώστε να λυθεί η απορία αυτή που ίσως βασανίζει όσους συναντήσανε αυτό το πρόβλημα κατά την μετατροπή. Παρακάτω παραθέτω την αντιστοιχία oz με γραμμάρια βάση της επίσημης τιμής του oz.

1Oz=28.37Gr